Progesteron, kadınlarda üreme sürecinin düzenlenmesinde etkin rol oynar ve gebeliğin hem başlamasında hem de devamında önemli bir hormondur. Yumurtalıklardan salgılanan progesteron, rahim çeperlerini embriyonun tutunması için uyumlu duruma getirir. Gebelikte progesteron kullanımı, özellikle tüp bebek tedavilerinde yumurta toplama işleminin yapıldığı ertesi günde başlar ve gebelik oluştuğunda 10. gebelik haftasına kadar devam eder. Progesteron kullanımı sırasında kadınlarda hafif kilo artışı ve ruh halinde değişimler olabilir. Enjeksiyon şeklinde uygulandığında ise bölgede ağrı ve göğüslerde şişkinlik görülebilir. Gebelik oluşmadığında ise progesteron kullanımından dolayı adet kanamasında biraz gecikme olabilir. Bunun dışında normal gebelikte progesteron hormonu, erken doğumun önlenmesi amacıyla da kullanılabilir. Ancak, son yıllarda yapılan araştırmalarda progesteronun erken gebelikte düşüğü engellemediği belirlenmiş ve bu nedenle bu amaçla kullanılmamaya başlanmıştır.

Erken doğum (preterm doğum), gebeliğin 37. haftadan önce doğumla sonlanmasıdır. Erken doğum tehdidi 37. gebelik haftasından önce başlar ve doğumların ortalama %10 kadarı erken doğumla gerçekleşir. Yeni doğan dönemindeki bebek ölümlerinin çoğunluğu erken doğumdan kaynaklanır. Bu yüzden erken doğumun önlenmesi, tedavisinin yapılması ve komplikasyonlarının yönetilmesi için sürekli araştırmalar yapılmaktadır. Son yıllarda gebelikte progesteron kullanımı, erken doğumun önlenmesi amacıyla sıkça kullanılmaya başlanmıştır.

Doğumdan önceki haftalarda kadının kanında progesteron hormonu seviyesinde değişiklik izlenmez. Fakat doğumdan hemen önceki dönemde progesteron çekilmesi meydana gelir. Bu yüzden progesteron hormonunun gebelik boyunca ve doğumun başlamasında etkili olduğu düşünülmektedir. Daha önceden erken doğum öyküsü olan hastalarda progesteron hormonu kullanımı FDA tarafından da onaylanmıştır. Ancak, dışarıdan alınan progesteron hormonunun bazı riskleri bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi, erkek bebeklerde görülen hipospadias sorunudur. Bu problem, penis ucunun olması gereken yerde yani uçta değil, penis üzerinde başka bir bölgede olmasından kaynaklanır. Bu nedenle gebelikte progesteron kullanımı dikkatli bir şekilde, doktor kontrolünde ve gerektiği zaman olmalıdır.

Daha önceki doğumlarında erken doğum öyküsü olmayanlarda, servikal uzunluğu tam olarak bilinmeyen gebe kadınlarda erken doğumun önlenmesi amacıyla progesteron hormonu kullanımı tavsiye edilmez. Bu durumda fayda-zarar oranı değerlendirilir. Çünkü progesteron bebek için sakıncalı olabilir. Gebelik döneminde bazı kadınlarda da rutin olarak servikal uzunluk incelemesi yapılması önerilmez.

Daha önceden erken doğum öyküsü olmayan, servikal uzunluğu 20 mm'den az olan hastalara erken doğumun önlenmesi için gebelikte progesteron kullanımı önerilir.

Daha önceden erken doğum öyküsü olan gebe kadınlarda yeniden erken doğumun olmaması amacıyla, 20 ve 37. gebelik haftaları arasında her hafta 250 mg olacak şekilde tek doz hidroksiprogesteron yapılması önerilir.

Çoğul gebeliklerde erken doğum riskinin önlenmesi için progesteron hormonu kullanımı önerilmez. Bu tedavinin çoğul gebeliklerde erken doğumu önlediğine dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır.

PPROM (Preterm Premature Rupture of Membranes) hastaları için de erken doğum eyleminin engellenmesi amacıyla gebelikte progesteron kullanımı önerilmez.

Progesteron kullanımının bazı yan etkileri ve riskleri bulunabilir. Bu etkiler şunlardır:

Bu yan etkiler ve riskler nedeniyle, progesteron kullanımı doktor kontrolünde ve gerekli durumlarda yapılmalıdır.

Gebelikte progesteron kullanımı, hem gebeliğin başlamasında hem de devamında önemli bir rol oynar. Özellikle tüp bebek tedavilerinde ve erken doğumun önlenmesinde sıkça kullanılan progesteron, dikkatli ve doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Progesteron kullanımının bazı yan etkileri ve riskleri bulunabilir, bu nedenle her durumda fayda-zarar oranı değerlendirilmelidir.