Hamilelikte Progesteron Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Progesteron, adet döngüsü, embriyogenez ve gebelikte önemli rol oynayan bir cinsiyet hormonudur. Bu hormon, ön hipofiz ve yumurtalıklardan salgılanır. Düzenli olarak her ay salgılanarak kadın rahminin gebeliğe hazır olmasını sağlar. Kadının hamilelik için hazırlığı, progesteron hormonuyla başlar ve östrojen hormonu ile birlikte daha etkili olur. Döl yatağını döllenmiş yumurtanın yerleşeceği şekilde hazırlaması da oldukça önemlidir. Hamilelikte, kadının meme dokularının gelişmesini sağlayarak emzirme sürecinde süt salgılanmasında etkili olur. Progesteron, hamilelikte hem öncesinde hem de sonrasında faydalı etkilerine devam eder. Bu dönemde düşük riski taşıyan kadınlarda progesteron içeren ilaçların kullanımı da yaygındır. Ancak progesteron hormonunun düşük tedavisindeki etkinliği hakkında yeterli bilimsel çalışmalar bulunmamaktadır. Buna rağmen özellikle tüp bebek tedavisinde ve aşılama sürecinde düşük riskine karşı progesteron kullanımı yaygındır ve faydalı olduğu düşünülmektedir.

Progesteron testi, yumurtlamanın olup olmadığının belirlenmesi amacıyla yapılmaktadır. Testte alınan kan örneği veya nadiren 24 saatlik idrar örneği ile progesteron seviyesi ölçülür. Testin sonucunda gebeliğin oluşup oluşmadığı konusunda bilgi edinilebilir. Hamile kadınlarda progesteron değerleri 3.34-25.56 ng/mL aralığında çıkmaktadır. Ayrıca kısırlık sorunlarında da bu test yapılmaktadır.

Normalde hamile kadınların progesteron hormonu içeren ilaçları veya enjeksiyonları kullanmamaları tavsiye edilir. Ancak bazen düşük riski olanlar için progesteron öneren uzmanlar da vardır. Bu durumlarda mutlaka doktor kontrolünde ve önerilere uygun şekilde progesteron kullanılmalıdır. Düşük riski dışında, hamilelikte progesteron erken doğum riskine karşı da kullanılmaktadır. Erken doğumun önlenmesi için progesteronun yararlı etkileri olduğu araştırmalarda tespit edilmiştir. Ancak hamilelikte progesteron kullanımının bazı yan etkileri olabileceği için bu herkese uygulanamaz.

Daha önceki gebeliklerinde erken doğum riski yaşayan kadınlarda progesteron doktor kontrolünde kullanılabilir. Erken doğum riski, gebeliğin 37. haftasından önce başlayan doğum eylemi belirtileriyle ortaya çıkar. Önceden yaşanan erken doğum öyküsünün olması durumunda, gebe kadınlara 20 ve 37. haftalar arasında gebelikte progesteron tek doz halinde önerilir. Ancak önceden erken doğum öyküsü bulunmayan ve servikal uzunluğu tespit edilmemiş gebe kadınlarda erken doğum riskinin önlenmesi amacıyla progesteron kullanımı önerilmez. Fakat erken doğum riski olmasa da servikal uzunluğu 20 mm'den daha az olan kadınlara hamilelikte progesteron kullanımı tavsiye edilir. Ayrıca ikiz, üçüz gibi çoğul gebeliklerde de progesteron kullanımı tavsiye edilmez.

Hamilelikte progesteron kullanımının bilinçsiz olması, bebek açısından oldukça zararlıdır. Özellikle doğum sonrası anomalilerin oluşması açısından risk taşımaktadır. Bu anomalilerin en belirgin olanı erkek bebeklerde görülür. Penis ucunun olması gerektiği gibi uç kısımda değil, penisin herhangi bir yerinde oluşması anomalisi progesteron kullanımından kaynaklanabilir. Bu yüzden hamilelikte dışarıdan verilen progesteron hormonu zararlı olabilir. Gerçekten faydalı olacağı kesin olmadığında kullanılmamalıdır. Vücudun salgıladığı doğal progesteronun bu tür olumsuz etkileri yoktur.